Στο πνεύμα των ημερών, αλλά πάντα πιστός και ρομαντικός στο όραμα μιας παιδείας ουσιαστικής, δωρεάν, δημόσιας η οποία επιτέλους θα πάψει απλά να αναπαράγει τις κοινωνικές ανισότητες, σκέφτηκα να ψάξω λίγο το τι θα συμβεί ή μάλλον το τι ιδανικά θα μπορούσε να συμβεί την «επαύριον» των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών σχετικά με θέματα που αφορούν την εκπαίδευση και το ρόλο που καλούνται να παίξουν οι Δήμοι και οι νέοι Δημοτικοί άρχοντες.
Τα τελευταία 15 χρόνια είναι γεγονός ότι αρκετοί δήμοι έχουν προσπαθήσει , υλοποίησαν και υλοποιούν προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων τόσο σε επίπεδο ανάπτυξης επαγγελματικών δεξιοτήτων όσο και σε δραστηριότητες δημιουργικής αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου (π.χ ζωγραφική, χορός, τοπική ιστορία κ.α). Σε ορισμένες των περιπτώσεων η φιλοδοξία έφθανε στο σημείο τα προγράμματα αυτά να αποκαλούνται «Δημοτικό Πανεπιστήμιο», το οποίο βέβαια «έκλεινε» τις πύλες του όταν στέρευε η χρηματοδότηση από τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από τις όποιες άλλες πηγές.
Φαίνεται ότι σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργήθηκαν σημαντικές υποδομές, π.χ εξοπλισμένα κα πιστοποιημένα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, όμως απουσίαζε η συνολική μακροπρόθεσμη στρατηγική, με συνέπεια και συνέχεια, με ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους για τους δημότες.
Η ψήφιση όμως του νόμου 3879/2010 για την ανάπτυξη της δια βίου μάθησης φαίνεται ότι μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα και να δώσει τα εργαλεία στους Δήμους για να παίξουν σημαντικό ρόλο στο παιχνίδι της δια βίου μάθησης.
( O Νόμος 3879/2010 για τη Δια Βίου Μάθηση)
Τα βασικά αυτά εργαλεία ή αν θέλετε οι άξονες που ενεργοποιούν πλέον τους Δήμους είναι οι εξής:
(α) Ανάπτυξη Τοπικού –Δημοτικού Προγράμματος Δια Βίου Μάθησης
Ο Δήμος θα καταρτίζει, στο πλαίσιο του τοπικού αναπτυξιακού προγράμματός του, το τοπικό πρόγραμμα δια βίου μάθησης, με βάση το αντίστοιχο εθνικό και περιφερειακό πρόγραμμα δια βίου μάθησης, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 4 και το αντίστοιχο περιφερειακό πρόγραμμα δια βίου μάθησης που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 7. Το τοπικό πρόγραμμα δια βίου μάθησης θα περιλαμβάνει κυρίως επενδύσεις, προγράμματα ή επιμέρους δράσεις γενικής εκπαίδευσης ενηλίκων και γενικότερα δράσεις εφαρμογής της δημόσιας πολιτικής δια βίου μάθησης σε τοπικό επίπεδο, όπως είναι:
α) οι δραστηριότητες σύνδεσης των σχολικών μονάδων με την κοινωνία,
β) οι δράσεις επιμόρφωσης ενηλίκων, ιδίως σε τομείς της δημόσιας υγείας, του πολιτισμού, του αθλητισμού, του περιβάλλοντος, της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών και οι δράσεις επιμόρφωσης της νέας γενιάς και της τρίτης ηλικίας, καθώς και η δημιουργία σχολών γονέων και
γ) οι δράσεις προώθησης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας μέσω της σύνδεσης με την τοπική οικονομία.
(β) Αυξημένες Αρμοδιότητες και Δυνατότητες
Οι δράσεις του τοπικού προγράμματος δια βίου μάθησης μπορεί να χρηματοδοτούνται από τον τακτικό προϋπολογισμό και από το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων απευθείας από το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων μέσω της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης ή μέσω της αντίστοιχης Περιφέρειας, από επιχορηγήσεις και από ίδιους πόρους του Δήμου.
Ο Δήμος εφαρμόζει το τοπικό πρόγραμμα δια βίου μάθησης και διαχειρίζεται την εφαρμογή των πολιτικών και των κανόνων που αφορούν τη γενική εκπαίδευση ενηλίκων στην περιφέρεια του Δήμου. Στις αρμοδιότητές του περιλαμβάνονται ιδίως:
α) η ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Δια Βίου Μάθησης (Κ.Δ.Β.Μ.), που οργανώνονται στο πλαίσιο της υπηρεσιακής μονάδας που ασκεί αρμοδιότητες δια βίου μάθησης ή νομικού προσώπου του Δήμου και εφαρμόζουν το τοπικό πρόγραμμα δια βίου μάθησης,
β) η λειτουργία και διαχείριση τοπικών δομών και η εφαρμογή προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης, στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων, και
γ) η εφαρμογή προγραμμάτων των Κ.Π.Ε. του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων, κατά τις διατάξεις της περίπτωσης β της ίδιας παραγράφου.
Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, μπορεί να μεταβιβάζονται στους Δήμους αρμοδιότητες του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και των φορέων διοίκησης της δια βίου μάθησης των περιπτώσεων δ, ε και στ της παραγράφου 2 του άρθρου 3, εφόσον εξυπηρετούν αναπτυξιακού και λειτουργικού χαρακτήρα τοπικές ανάγκες και δεν αφορούν θέματα άσκησης γενικής κρατικής πολιτικής. Με το ίδιο διάταγμα ρυθμίζεται και η απόδοση των αντίστοιχων οικονομικών πόρων για την άσκησή τους.
(γ) Δημιουργία Μητρώου Φορέων Άτυπης Μάθησης
Οι Δήμοι θα έχουν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν προς όφελος της πόλης τους λεγόμενους άτυπους φορείς μάθησης. Ως φορείς άτυπης μάθησης θα θεωρούνται οι φορείς κάθε μορφής που θα λειτουργούν σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο και παρέχουν υπηρεσίες δια βίου μάθησης, εφόσον αναγνωρίζονται ως φορείς άτυπης μάθησης των πολιτών και εγγράφονται στο σχετικό μητρώο που τηρεί η Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης.
Οι φορείς άτυπης μάθησης κατατάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες:
α) υπηρεσίες και φορείς του δημόσιου τομέα (ή δημόσιοι φορείς), που λειτουργούν με τη μορφή νομικού προσώπου δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου,
β) φορείς του κοινωνικού τομέα (ή κοινωνικοί φορείς), που λειτουργούν με τη μορφή σωματείου, ιδρύματος ή αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας ή ένωσης προσώπων και γ) φορείς του ιδιωτικού τομέα (ή ιδιωτικοί φορείς), με οποιαδήποτε νομική μορφή.
γ) Στους φορείς άτυπης μάθησης μπορεί να περιλαμβάνονται σχολεία, μουσεία, βιβλιοθήκες, κοινωνικοί, επιμορφωτικοί και πολιτιστικοί φορείς που εφαρμόζουν προγράμματα ή παρέχουν υπηρεσίες δια βίου μάθησης που απευθύνονται σε νέους ή σε ενηλίκους ή σε άτομα της τρίτης ηλικίας, όπως είναι η διεξαγωγή ημερίδων ή σεμιναρίων, η διοργάνωση εκπαιδευτικών επισκέψεων, η παροχή συστηματικών πληροφοριών και γνώσεων και η ανάπτυξη δεξιοτήτων των ατόμων, που συμβάλλουν στην εκπαίδευση ή την επιμόρφωση και στην πνευματική ανάπτυξή τους.
Για την εγγραφή του στο Μητρώο Φορέων Δια Βίου Μάθησης, ο ενδιαφερόμενος φορέας θα υποβάλλει σχετική αίτηση στο Δήμο στον οποίο έχει την έδρα του, στην οποία αναφέρει τα στοιχεία της ταυτότητάς του (επωνυμία, έδρα, διεύθυνση, πράξη έγκρισης καταστατικού, σκοπός, εταίροι ή μέλη, διοίκηση) και επισυνάπτει συνοπτικά στοιχεία για την προηγούμενη και την προγραμματιζόμενη δραστηριότητά του και σημείωμα που τεκμηριώνει ότι η δραστηριότητα αυτή συμβάλλει στη δια βίου μάθηση. Η αίτηση αυτή θα αξιολογείται και εγκρίνεται από Επιτροπή που συνιστά ο Δήμος και τα στοιχεία της εγκριτικής απόφασης καταχωρίζονται ηλεκτρονικά στο Μητρώο.
Στο τοπικό πρόγραμμα δια βίου μάθησης, σε ιδιαίτερο κεφάλαιο, μπορεί να εντάσσονται και δράσεις συλλογικού χαρακτήρα, υποστηριζόμενες οικονομικά ή επιστημονικά ή διοικητικά από το Δήμο, των δημόσιων, των κοινωνικών και των ιδιωτικών φορέων, που έχουν την έδρα τους ή ασκούν δραστηριότητες στην περιφέρεια του Δήμου και θα είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Φορέων του Δικτύου.
Η επόμενη μέρα λοιπόν απαιτεί συντονισμένες κινήσεις και όραμα σε πολλά επίπεδα. Παράλληλα με τη διαχείριση των οικονομικών προβλημάτων στα οποία όλοι οι δήμαρχοι αναφέρονται, η παιδεία και ο πολιτισμός θα πρέπει να γίνει εφαλτήριο ανασυγκρότησης. Ο Δήμαρχος «παρευρίσκομαι και χαιρετίζω » ανήκει στο παρελθόν.
Aπο: kbourletidis.blogspot.com
